Zgodnie z projektem rozporządzenia w sprawie reklamy wyrobów medycznych reklama wyrobu kierowana do publicznej wiadomości, prowadzona w aptekach i zakładach leczniczych podmiotów leczniczych, nie może polegać na stosowaniu form dźwiękowych lub audiowizualnych.

Co oznacza prowadzenie reklamy w formie audiowizualnej? Czy wystarczy, że dźwięk reklamy zostanie wyłączony i będzie można nadal wyświetlać ją na ekranach w przychodni lekarskiej?

Brak definicji

Skoro ani w projekcie rozporządzenia ani w ustawie o wyrobach medycznych nie ma legalnej definicji reklamy, a tym bardziej jej formy audiowizualnej, to pomocniczo trzeba sięgnąć do innych aktów prawnych. Jeśli chodzi o prawo autorskie, to utwory audiowizualne składają się z dwóch warstw: dźwiękowej oraz wizualnej. Są to np. filmy kinematograficzne, dokumentalne, reportaże filmowe, spoty reklamowe, teledyski. Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z 17.12.2002 r. (I ACa 254/02) uznał, że utwór audiowizualny jest takim przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze, w którym współgra ze sobą wizja i dźwięk.

Dźwięk (audio-) + obraz (-wizualna)

W nieoficjalnym stanowisku, które nie jest wiążącą interpretacją przepisów, URPL wyjaśnia, że forma audiowizualna obejmuje formę, która zawiera w sobie zarówno dźwięk (audio-), jak i obraz (-wizualna), chociaż może być bez dźwięku, o ile obraz jest ruchomy. Pomocniczo organ wskazuje definicję utworu audiowizualnego z ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o finansowym wspieraniu produkcji audiowizualnej (art. 2 pkt 8): „utwór złożony z serii następujących po sobie obrazów z dźwiękiem lub bez dźwięku utrwalonych na nośniku umożliwiającym wielokrotne odtwarzanie, wywołujących wrażenie ruchu[…]”. 

Można więc przyjąć, że jeśli reklama ma formę statyczną bez dźwięku, to może być uważana za reklamę w formie wizualnej, natomiast sam dźwięk bez obrazu za reklamę w formie dźwiękowej. Jeśli natomiast obraz będzie ruchomy (nawet bez dźwięku), to reklama może być uznana za audiowizualną. 

Tym samym wydaje się, że proste wyciszenie reklamy wywołującej wrażenie ruchu nie wystarczy. W przypadku zaś wyświetlania slajdów, kolejnych sekwencji ruchomych, nawet bez dźwięku, moim zdaniem również istnieje pewne ryzyko naruszenia zakazu stosowania form audiowizualnych reklamy wyrobu medycznego w placówce medycznej. 

Na co jeszcze warto zwrócić uwagę?

Skoro materiały reklamowe mają być przechowywane, tak jak reklamy leków (czyli materiał dowodowy do oceny będzie), to lepiej te kwestie przeanalizować wcześniej. Warto również zrobić przegląd zaplanowanych na kolejny rok działań marketingowych. W końcu kary przewidziane za prowadzenie reklamy niezgodnie z przepisami małe nie będą.